Strategia Błękitnego Oceanu jest narzędziem do kreowania nowych strategii biznesowych. Błękitny ocean to szersze i głębsze spojrzenie na przestrzeń rynkową, która nie została jeszcze odkryta. Konkurencja pozostając daleko w tyle staje się nieistotna.
Strategia Błękitnego Oceanu
Mianem oceanu światowego określa się powłokę wodną pokrywającą większą część kuli ziemskiej, poza wodami lądowymi. Jest to najrozleglejsze środowisko życia, będące zarazem jego kolebką. Basen oceaniczny stwarza dla organizmów niezwykle korzystne warunki środowiskowe. Mimo, że jego zasoby biologiczne są olbrzymie człowiek nadal wykorzystuje je w znikomym stopniu. Bezkresna przestrzeń oceanicznych toni jest więc wspaniałym polem do popisu nie tylko dla artystów, mniej lub bardziej metaforycznie, obrazujących w swych działach jej piękno i siłę.
Barwy życia i śmierci
Ocean zwykle kojarzy się z ruchem – falowaniem, pływami oraz prądami morskimi. Błękitny kolor jego otchłani przywodzi na myśl życie. Jego wspaniałym symbolem są przykładowo algi z gatunku Oscillatoria erythroea. Żywe nadają wodom błękitny kolor. Obumierając przybierają intensywnie czerwoną barwę. Powstałe w ten sposób czerwone pływy niekorzystnie wpływają na biocenozę wodną. Woda oceaniczna nabiera także czerwonego zabarwienia, gdy pomiędzy zamieszkującymi wszechocean organizmami dochodzi do walki o terytorium i leje się krew.
Błękit oceanu
W. Chan Kim oraz Renee Mauborgne związani z francuską szkoła biznesu INSEAD stworzyli koncepcję strategii Błękitnego Oceanu. Została ona opisana w książce zatytułowanej ‘Blue Ocean Strategy’, która w roku 2005 ukazała się nakładem wydawnictwa Harvard Business School Press. Już w pierwszym roku po pojawieniu się na półkach sklepowych pozycja ta stała się światowym bestsellerem. Do dziś przetłumaczono ją na 41 języków.
Podstawą strategii Błękitnego Oceanu jest kreowanie nowej, niezagospodarowanej przestrzeni rynkowej. Jest to narzędzie do tworzenia nowych strategii biznesowych, przydatne także na rynkach nasyconych. Kształtowanie pozycji przedsiębiorstwa odbywa się głównie poprzez koncentrowanie się na kreowaniu dla interesariuszy nowych wartości. Według autorów strategii firma ‘wypływa’ na obszar Błękitnego Oceanu, gdy innowacja przydaje wartości zarówno dla niej samej, jak i jej klientom.
Przestrzeń Czerwonego Oceanu
Granice basenu Czerwonego Oceanu są zdefiniowane, a obowiązujące w nim reguły gry dobrze znane. W miarę jak na rynku pojawia się coraz większa liczba graczy dochodzi do rywalizacji. Konkurujące ze sobą w ramach istniejącej przestrzeni rynkowej przedsiębiorstwa walczą o każdy procent powiększający ich udziały co nierzadko prowadzi do wzajemnego wyniszczania się. Eksploatując jedynie istniejący popyt z biegiem czasu nieuchronnie zmuszone są one do pójścia na kompromis pomiędzy wartością a kosztami. Tworzą większą wartość w zamian za większe koszty albo też decydują się na dostarczanie rozsądnej wartości w zamian za obniżenie kosztów. Zwykle są więc one nastawione na wytwarzanie produktów czy świadczenie usług taniej i lepiej.
Przestrzeń Błękitnego Oceanu
To nieznana, nie obsadzona przez konkurencję, a więc nie rodząca konfliktów przestrzeń rynkowa. Większość ruchów biznesowych odbywa się właśnie w tej przestrzeni i dlatego właśnie stwarza ona olbrzymie możliwości wzrostu – szybkiego, a zarazem zyskownego. Konkurencja pozostając daleko w tyle staje się nieistotna.
Błękitny ocean to szersze i głębsze spojrzenie na przestrzeń rynkową, która nie została jeszcze odkryta. Sięgając poza istniejący popyt, szukając w grupie nie – klientów czy poszukując wspólnych cech dotychczasowych klientów i nie – klientów można pozyskać nowych, dotychczas nie dostępnych nabywców. Dla tej rozszerzonej grupy docelowej tworzy się nowy popyt. Granice dotychczasowego rynku rekonstruuje się przyglądając się z właściwej perspektywy czasowej alternatywnym branżom, różnicom pomiędzy ich grupami strategicznymi, łańcuchom nabywców, ofertom dóbr komplementarnych czy racjonalnym i emocjonalnym komponentom oceny użyteczności.
Bezustanne poszukiwania większej wartości i dróg do optymalizacji struktury kosztów łamią zasadę kompromisu pomiędzy wartością a kosztami. Kluczem do wypłynięcia na szerokie wody jest promowanie innowacyjności w różnych obszarach działalności firmy, a więc m. in. innowacja wartości, modelu sprzedaży i kosztowa. Dzięki narzędziom jakie oferuje Strategia Błękitnego Oceanu innowacja z procesu przypadkowego i chaotycznego przekształca się w działalność systematyczną i metodyczną.
Modelowe przykłady innowacji
Innowacje wartości dokonywane są w obszarach, w których zmiany wyjątkowo korzystnie wpływają zarówno na wartość oferowaną klientom, jak i strukturę kosztową. Te kosztowe wynikają z eliminacji i redukcji czynników wpływających na intensyfikację konkurencji w branży. Oferowana klientowi wartość kreowana jest poprzez tworzenie i rozwój elementów, których nie było w branżowych ofertach. Wraz z upływem czasu dalsze oszczędności przynosi efekt skali. Przykładem może być historia linii lotniczych Southwest Airlines. Jedynych amerykańskich linii lotniczych, które przynosiły dochody także po wydarzeniach z 9/11. Za sukcesem firmy stoi wspaniała strategia. Ma ona kilka kluczowych czynników, na które warto zwrócić uwagę m. in. :
· linię obsługuje jeden typ samolotów, a mianowicie Boeing 737,
· czasokres pomiędzy lądowaniem a ponownym wzbiciem się w powietrze został maksymalnie skrócony,
· działalność operacyjna prowadzona jest w systemie tranzytowym Point-to-Piont (pol. z punktu do punktu),
a nie Hub-and-Spoke (pol. struktura gwiaździsta),
· w ofercie nie ma klasy biznes, pierwszej klasy, nie ma możliwości rezerwacji miejsc ani zamówienia posiłku.
Innym modelowym przykładem jest strategia zastosowana przez policję nowojorską. Dziś jest to nie tylko jedno z najbezpieczniejszych miast na świecie. Niemal rok rocznie według sondaży ‘Rider’s Digest’ nowojorczycy uznawani są za najbardziej uprzejmych na świecie. Co zrobiono by osiągnąć tak spektakularny rezultat. Oto odpowiedź :
· wyeliminowano rozproszone patrole i udział policjantów w całym długim procesie aresztowania podejrzanych,
· zredukowano akcje i aresztowania w ciągu dnia oraz nakładanie mandatów kredytowych,
· stworzono : przenośne posterunki policyjne, patrole na nowych obszarach i nocne akcje,
· wzmocniono aresztowania, ‘naloty’ i położono większy nacisk na karanie za drobne wykroczenia.
Koncepcja Błękitnego Oceanu dostarcza analitycznego i praktycznego wsparcia w poszukiwaniu nie rodzących konfliktów, nie odkrytych przez konkurencję przestrzeni rynkowych zwanych Błękitnymi Oceanami. Żadne jednak narzędzie do kreowania nowych strategii biznesowych nie spełni swego zadania, gdy nie będziemy wsłuchiwać się w potrzeby nabywców i monitorować ruchów na rynku.
Maya Kowalczyk
Autorka ukończyła Uniwersytet Medyczny w Katowicach, podyplomowo zarządzanie i marketing na rynkach zagranicznych GWSH / Europäische Akademie für Führungskräfte Stuttgart, handel zagraniczny na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, The American Academy Kaplan oraz studia magisterskie na kierunku zarządzanie, specjalność zarządzanie przedsiębiorstwem europejskim w Śląskiej Wyższej Szkole Zarządzania w Katowicach ( dyplomy z wyróżnieniami ).
Była uczestniczką szkolenia z zakresu ‘Blue Ocean Strategy’ prowadzonego przez Forum Rozwoju Menedżerskiego oraz warsztatów ‘Blue Ocean Strategy CoachWise Program™’ autorstwa Coaching Center.