‘Cabernet jest dla lekarzy, prawników i biznesmanów. Pinot noir jest dla artystów i ludzi cieszących się życiem.’

Jean-Marie Fourrier, Domaine Fourrier, Burgundia

 Mówiąc o winach Europy Środkowej, Tomasz Prange – Barczyński, redaktor naczelny ‘Magazynu Wino’ symbolicznie odniósł się do granic Monarchii Habsburskiej. Podobnie wielu historyków przypisuje Monarchii Austro – Węgierskiej (niem. Österreich-Ungarn, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) jednoczącej w latach 1867 – 1918 pod berłem dynastii Habsburgów mieszankę kulturową i narodowościową powstanie pewnej wspólnoty na terenie Europy Środkowej.  W momencie jej rozpadu w roku 1918 pod berłem dynastii Habsburgów znajdowały się następujące państwa i regiony : Galicja, Czechy, Morawy, Styria, Tyrol, Karyntia, Chorwacja, Slawonia, Bośnia, Herzegowina, Dalmacja, Banat, Siedmiogród, Lodometria, Bukowina, Śląsk oraz Salzburg. Choć wszędzie tam robiono wino to wspólnotę tradycji winiarskich łatwiej zauważyć w obrębie regionów niż krajów. I tak na przykład, jak twierdzi Tomasz Prange – Barczyński, winu z północnych części Włoch Collio z pewnością bliżej pod względem charakteru do win austriackich czy węgierskich niż do win z leżącej na południu tego kraju Sycylii. Dziś przygraniczne miasto i gmina Collio sąsiadujący ze Słowenią i Austrią wyznacza granice pomiędzy kulturą winiarską Europy Środkowej i Południowej. Na ten istny tygiel kulturowy składają się m. in. winifikacja w nierdzewnych kadziach, dębowych beczkach czy sprowadzanych z Gruzji amforach, produkcja win odmianowych i kupażowanie różnych szczepów.

Apelacja

Apelacja (fr. appellation d’origine contrôlée, AOC) to system kontroli technicznej produktów spożywczych, w tym wina, który powstał we Francji. Obecnie istnieje także m. in. w Austrii (niem. Districtus Austriae Controllatus, DAC), Hiszpanii (hiszp. Denominación de Origen, DO), Włoszech (wł. Denominazione di Origine  Controllata, DOC) oraz Rumunii (rum. Denumire de Origine Controlată, DOC). O walorach smakowych win decyduje na przykład francuski system Cru będący wypadkową unikalnej terroir i kultury winiarskiej.

Węgierski tokaj

Jak wspominał podczas wykładu redaktor Tomasz Prange – Barczyński do rozwoju interesu winnego w węgierskim Tokaju przyczynili się Polacy. Niegdyś mawiano o nim – ‘In Hungaria natum, in Polonia educatum’, czyli ‘Wyprodukowany na Węgrzech, wypracowany w Polsce’. Powiedzenie to najlepiej chyba pasuje do tokaju zwanego Szamorodni (pol. Samorodny). Nazwę tę wymyślił podobno jeden z polskich kupców, który importował wina z Tokaju po bitwie pod Mochaczem. Jedno z win robione z przejrzałych winogron i nieokreślonej ilości zbotrytyzowanych jagód winogron (aszú) fermentowało podczas przewożenia go z Węgier do Polski. Innymi słowy samo się rodziło, a na miejsce przyjeżdżało zupełnie odmienione. Szamorodni może być słodkie (w moszczu przewaga zbotrytyzowanych winogron) lub wytrawne (w moszczu mniej zbotrytyzowanych jagód).

Szlachetna pleśń

Wina zbotrytyzowane to wina wyprodukowane z winogron pokrytych szlachetną pleśnią (łać. Botritis cinerea). By pojawiła się ona na jagodach winorośli muszą one rosnąc w specyficznym miejscu – o dużej różnicy temperatur pomiędzy dniem a nocą, gdzie rano pojawia się mgła, a w ciągu dnia jest silne nasłonecznienie. Szlachetna pleśń perforuje skórkę co ułatwia odparowywanie wody. Czym jest ona cieńsza i delikatniejsza, jak na przykład w odmianach Semillon, Sauvignon Blanc, Muscadelle i Furmint, tym wino lepsze i przyjemniejsze w piciu. Jednocześnie do wnętrza przenikają enzymy z Botritis cinerea. Taki moszcz zawiera w sobie bardziej skoncentrowane składniki takie jak cukry, minerały i kwasy. Wyprodukowane z niego wina są aromatyczne, świeże z dłuuugim finiszem.

Najbardziej znane wina zbotrytyzowane z Europy Środkowej to : Sauternes z Bordeaux, węgierski tokaj Aszú, austriackie i niemieckie Eiswein i Trockenbeerenauslese.

 Maya Kowalczyk

 Autorka ukończyła Uniwersytet Medyczny w Katowicach, podyplomowo zarządzanie i marketing na rynkach zagranicznych GWSH / Europäische Akademie für Führungskräfte Stuttgart, handel zagraniczny na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, The American Academy Kaplan oraz studia magisterskie na kierunku zarządzanie, specjalność zarządzanie przedsiębiorstwem europejskim w Śląskiej Wyższej Szkole Zarządzania w Katowicach ( dyplomy z wyróżnieniami ).