Szósty zmysł w procesie podejmowania decyzji

img_600001 Za przetwarzanie komunikatów często odpowiedzialna jest podświadoma część naszej inteligencji zwana intuicją. Pachnie ona esencją naszej własnej indywidualności. Ten naturalny fenomen zawsze wychodzi na zdrowie, a nawet czyni cuda w naszym życiu.  

 

Percepcja img_610001

 Percepcja zmysłowa i normatywna definiują rzeczywistość postrzegana przez człowieka. Percepcja zmysłowa to proces otrzymywania bodźca z otoczenia poprzez zmysły. Percepcja normatywna nadaje poprzez zmysły sens odczuwanym bodźcom. Jednakże pomimo, że te same procesy rządzą przetwarzaniem informacji i rozumieniem otaczającego świata, przykładowo chęć logicznego rozumowania, skłonność do kategoryzacji czy potrzeba ujęcia zdarzeń w linearny ciąg przyczyn i skutków okazuje się, że procesy myślowe i percepcyjne zawierają w sobie pierwiastek kulturowy. Nadaje on doświadczeniu specyficzne dla danej kultury znaczenie.
 Pamięć wypełnia biologiczną funkcję, która umożliwia nam odnoszenie się do teraźniejszości w świetle przeszłych doświadczeń. Człowiek ma w pamięci wszystkie ważniejsze doświadczenia. Niektóre z nich, w wyniku represji, nie dostają się do świadomości, lecz do podświadomości. Jednak nie do podświadomości opisowej skąd łatwo mogą przejść do świadomości, lecz do podświadomości dynamicznej.

Intuicja

 Jedna część ludzkiego mózgu to świadomość, która odpowiada za proces myślowy oraz posiadanie informacji, druga zaś  przechowuje wspomnienia i odpowiada za powstawanie emocji. Obydwie te części wchodzą nieustanne w interakcje. Korzystając z różnych kanałów komunikacyjnych trzeba więc zawsze pamiętać, że etykiety znaczeniowe nadawane komunikatom werbalnym i niewerbalnym przez nadawcę i odbiorcę mogą być całkowicie różne. Często za przetwarzanie komunikatów odpowiedzialna jest intuicja, podświadoma część naszej inteligencji. Intuicja pachnie esencją naszej własnej indywidualności. Ten naturalny fenomen zawsze wychodzi na zdrowie, a nawet czyni cuda w naszym życiu. Jako, że wszystkie zmysły u człowieka są ze sobą ściśle powiązane procesy związane z intuicją można prześledzić podążając na przykład ścieżką wytyczona przez drogę węchową. 

Droga węchowa

 Aromaty dostają się do nosa. W nabłonku nosowym napotykają tysiące komórek węchowych o różnych progach pobudliwości dla różnych substancji. Ich receptory są niezwykle adaptatywne. Stąd człowiek tak szybko przyzwyczaja się do intensywnych woni, nawet tych nieprzyjemnych. Molekuły zapachu reagując ze specyficznymi receptorami nerwowymi przesyłają sygnały do górnej części jamy nosowej. Tam, w polu węchowym, zachodzą reakcje biochemiczne w wyniku których powstaje impuls elektryczny. Przez drogi węchowe jest on przesyłany do opuszki węchowej. Tworzy ona przednią część węchmózgowia. Jest to fragment mózgu odpowiedzialny za odbieranie i integrację wrażeń węchowych oraz konsolidację śladów pamięciowych zwanych nemami. Jest on także współodpowiedzialny za okołodobowy rytm snu i czuwania, steruje zachowaniami instynktowo – popędowymi i reguluje procesy emocjonalne. Wstępna interpretacja sygnałów, które nie dotarły do kory węchowej nie pozwala na określenie tego co się czuje. Dopiero po dotarciu do niej zapach ulega  kategoryzacji, na przykład woń jaśminu. Stamtąd wędruje on dwoma drogami: do wzgórza wzrokowego i do kory mózgowej, gdzie zapach i widok są porównywane, a następnie zapach dostaje się do ciała migdałowatego i hipokampu, które są odpowiedzialne za emocje i pamięć. Tam przywoływane jest z pamięci poprzednio nabyte doświadczenie z danym zapachem, przykładowo ‘Letnie wakacje w Tunezji … .’
 Węchomózgowie  jest więc bezpośrednio połączone z płatem limbicznym, który odgrywa istotną rolę m. in. w procesach : powstawania stanów emocjonalnych, zapamiętywania i podejmowania decyzji. Jedna z jego głównych struktur ciało migdałowate odpowiedzialna jest za filtrowanie i podstawową ocenę bodźców zewnętrznych. Inna, hipokamp, odpowiada za pamięć świeżą oraz przenoszenie wspomnień z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Zaś w podwzgórzu i wzgórzu odbywa się produkcja hormonów odpowiedzialnych za stany emocjonalne. Pojęcie to obejmuje określenie przyczyn i świadomość doznań węchowych, ich wpływ na samopoczucie oraz związany z wolą napęd do działania.

Proces uczenia się

 Podobnie, lecz odwrotnie zachodzi u człowieka proces uczenia się. W ten sposób intuicja korzysta z naszych doświadczeń, by potem móc w odpowiednim czasie i momencie wysłać do naszego mózgu swą ważną wiadomość – wskazówkę i pouczenie. Zawiera ona pełen obraz sytuacji związanej z impulsem zapachowym, wzrokowym, słuchowym, a więc i obraz sytuacji opartych na doświadczeniach związanymi z zachowaniami niewerbalnymi. Jako, że niektóre objawy emocji nie podlegają naszej woli intuicja wyraża subiektywną, uczuciową naturę doświadczenia emocjonalnego. Każdy z nas może mieć inny intuicyjny obraz tego samego zapachu, czy tej samej sytuacji, albowiem zapamiętujemy sytuacje i wydarzenia razem z własnymi, subiektywnymi odczuciami, według własnego klucza ważności wydarzeń i zjawisk. Intuicja pachnie bowiem esencją zwaną indywidualnością – naszą indywidualną świadomością i podświadomością. Powszechnie wiadomo, że kobiety w każdym wieku, z każdej grupy etnicznej mają lepszy węch niż mężczyźni. Stąd wywodzi się również twierdzenie, że mają lepszą intuicję. Teorię tę, ściśle związaną z często nieuświadomionymi przeżyciami zgromadzonymi w pamięci emocjonalnej w hipokampie i ciele migdałowatym, potwierdza przypadek choroby Alzheimera. W wyniku tego schorzenia dochodzi m.in. do zaburzeń pamięci, zmian nastroju, zaburzeń osobowościowych, behawioralnych oraz funkcji poznawczych. Cierpiący nań ludzie mają także problemy z węchem.

 Maya Kowalczyk

 Autorka ukończyła  Uniwersytet Medyczny w Katowicach, podyplomowo zarządzanie i marketing na rynkach zagranicznych GWSH / Europäische Akademie für Führungskräfte Stuttgart, handel zagraniczny na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, The American Academy Kaplan oraz studia magisterskie na kierunku zarządzanie, specjalność zarządzanie przedsiębiorstwem europejskim w Śląskiej Wyższej Szkole Zarządzania w Katowicach ( dyplomy z wyróżnieniami ).

Leave a Comment